Ωδείο Ηρώδου του Αττικού (Ηρώδειο)

Το Ωδείο Ηρώδου του Αττικού είναι ένα από τα σημαντικότερα δείγματα αρχιτεκτονικής των ρωμαϊκών χρόνων στον ελλαδικό χώρο. Ανεγέρθηκε κατά το δεύτερο ήμισυ του 2ου αιώνα μ.Χ. από τον Αθηναίο σοφιστή και ευεργέτη Ηρώδη τον Αττικό, με πρωταρχικό σκοπό τη στέγαση μουσικών αγώνων και παραστάσεων προς τιμήν της συζύγου του, Αππίας Αννίας Ρηγίλλας. Το κτίσμα ακολουθεί τα πρότυπα του ρωμαϊκού ωδείου, με κύριο χαρακτηριστικό την ύπαρξη στέγης κατά την αρχαιότητα, η οποία, σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές, ήταν κατασκευασμένη από ξύλο κέδρου και δεν διέθετε ενδιάμεσα στηρίγματα, γεγονός που αποτελούσε τεχνικό επίτευγμα για την εποχή.

Η αρχιτεκτονική δομή του μνημείου περιλαμβάνει ένα ημικυκλικό κοίλο, χωρητικότητας περίπου 5.000 θεατών, το οποίο είναι λαξευμένο στο φυσικό βράχο της νότιας κλιτύος της Ακρόπολης. Η σκηνή διακρίνεται για το επιβλητικό της μέγεθος, με το υπερυψωμένο προσκήνιο και τη διώροφη ή τριώροφη πρόσοψη, η οποία κοσμούνταν από αψιδωτά ανοίγματα και κόγχες για την τοποθέτηση αγαλμάτων. Η διάταξη αυτή εξασφάλιζε βέλτιστη ακουστική, καθιστώντας το χώρο ιδανικό για τις ακροάσεις που λάμβαναν χώρα στο πλαίσιο των πολιτιστικών δράσεων της ρωμαϊκής Αθήνας.

Κατά τη σύγχρονη εποχή, το μνημείο υπέστη εκτεταμένες εργασίες αναστήλωσης, κυρίως κατά τη δεκαετία του 1950, οι οποίες επέτρεψαν την επαναλειτουργία του ως χώρου παραστάσεων. Σήμερα, το Ωδείο αποτελεί την κύρια σκηνή του Φεστιβάλ Αθηνών, φιλοξενώντας διεθνούς φήμης καλλιτεχνικά σχήματα και συμβάλλοντας στη διατήρηση της λειτουργικής σχέσης μεταξύ των αρχαιολογικών χώρων και της σύγχρονης πολιτισμικής παραγωγής. Η διαχείριση και η προστασία του μνημείου είναι στην αρμοδιότητα της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας που προσπαθεί να διασφαλίσει την ισορροπία μεταξύ της χρήσης του και της διατήρησης της ιστορικής του ακεραιότητας.