Αρχαία Θέατρα

Η λέξη Θέατρο που απ’ τα πανάρχαια χρόνια ασκεί μια σαγηνευτική έλξη στον άνθρωπο, παράγεται απ’ το ρήμα θεάομαι - θεώμαι που σημαίνει θεωρώ, βλέπω, παρατηρώ, παρακολουθώ, κοιτάζω.

 

Το θέατρο δυτικού τύπου γεννήθηκε στην αρχαία Ελλάδα, με την τραγωδία. Φαίνεται πως αυτή η θεατρική μορφή ξεκίνησε από τις τελετές της λατρείας του Διονύσου, θεού της γονιμότητας και του μεθυσιού. Οι τελετές αυτές τόνιζαν τις έντονες και οδυνηρές πλευρές της ζωής οπότε η τραγωδία, στην ολοκληρωμένη της μορφή (5ος αιώνας π.Χ) πραγματεύονταν προβλήματα συνείδησης με κατάληξη βίαιη, πένθιμη και ένα ηθικό μήνυμα. Έτσι μπορούμε να αντλήσουμε πολύτιμες πληροφορίες για τον τρόπο ζωής και τον πολιτισμό των ανθρώπων μέσα από τα θεατρικά  τους κείμενα.

 

Ο Αισχύλος, ο Σοφοκλής και ο Ευριπίδης υπήρξαν οι μεγαλύτεροι Έλληνες τραγικοί.

 

Θέατρο ονομάζεται  επίσης το κτήριο ή ο χώρος όπου το κοινό παρακολουθεί μια θεατρική παράσταση.  
 

Το αρχαίο ελληνικό θέατρο χρησίμευε για θρησκευτικές τελετουργίες, αγώνες μουσικής και ποίησης, θεατρικές παραστάσεις, συνελεύσεις του δήμου ή της βουλής της πόλης-κράτους, ακόμα και ως αγορά.

Το αρχαίο ελληνικό θέατρο ως αρχιτεκτόνημα είναι μια υπαίθρια αμφιθεατρική κατασκευή ημικυκλικής κάτοψης γύρω από μια κυκλική πλατεία. 
 

Τρία ήταν τα βασικά μέρη του αρχαίου θεάτρου:

Το κυρίως θέατρον ή κοίλον, περιλαμβάνει τα εδώλια (καθίσματα των θεατών). Ένα ή δυο  διαζώματα  (πλατείς οριζόντιοι διάδρομοι ) χώριζαν το κοίλον σε δυο ή τρεις ζώνες, για να διευκολύνουν την κυκλοφορία των θεατών. Τις σειρές των εδωλίων διέκοπταν κάθετα προς την ορχήστρα, κλίμακες από τις οποίες οι θεατές ανέβαιναν στις ψηλότερες θέσεις .Τα τμήματα των εδωλίων ανάμεσα στις κλίμακες ονομάζονταν κερκίδες.
 

Η ορχήστρα, ο κυκλικός ή ημικυκλικός χώρος ανάμεσα στο κοίλο και την σκηνή αποτελούσε την ορχήστρα. Εκεί δρούσε ο χορός. Η είσοδος του χορού στην ορχήστρα γινόταν από δυο πλευρικές διόδους, τις παρόδους. Στο κέντρο της ορχήστρας βρισκόταν ο βωμός του Διονύσου, η θυμέλη. Πίσω από την θυμέλη έπαιρναν θέση ο αυλητής και ο υποβολέας.

 

Η σκηνή, το τρίτο αρχιτεκτονικό μέλος του θεάτρου, εκτεινόταν πίσω από την ορχήστρα. Προοριζόταν, στην αρχή τουλάχιστον , για να φυλάγουν οι υποκριτές τα σκεύη και τα υλικά τους ενώ αργότερα παρίστανε ό,τι απαιτούσε το διδασκόμενο έργο. Συνήθως απεικόνιζε πρόσοψη ναού ή ανακτόρου με δυο ορόφους.
 

Μερικά από τα σημαντικότερα θέατρα είναι το θέατρο του Διονύσου στην Αθήνα με χωρητικότητα  17.000 θεατών , της Εφέσου με 16.000 και της Επιδαύρου με 14.000 γνωστό επίσης για την τέλεια ακουστική του.

Αρχαία ελληνικά Θέατρα συναντάμε  σε πολλές πόλεις της Ελλάδος όπως στην Ολυμπία, Δελφούς, Δωδώνη, Άργος,  Νεμέα, Ερέτρια, Δήλο, Θάσο, Μυτιλήνη, Ρόδο, Βεργίνα, Σπάρτη, Δίον, Λαύριο, Χαιρώνεια.