Μνημείο των Καρυάτιδων, Καρυές, Λακωνία

Το μνημείο των Καρυάτιδων δεσπόζει πάνω στην κατά τους ιστορικούς χρόνους αρχαία ακρόπολη των Καρυών και αποτελεί αντίγραφο τμήματος του αρχαίου ναού του Ερεχθείου στην ακρόπολη των Αθηνών.

Κατασκευάστηκε με δαπάνη πολλών δωρητών και με πρωτοβουλία του Συνδέσμου των απανταχού Καρυατών και εγκαινιάσθηκε το 1983. Αποτελεί πλέον σύμβολο των σύγχρονων Καρυών και σηματοδοτεί τη σύνδεση του παρόντος με το ένδοξο παρελθόν του τόπου.

Οι Καρυάτιδες κόρες των Καρυών ήταν ιέρειες παρθένοι που χόρευαν λατρευτικό χορό κάθε χρόνο στα Καρυάτεια γιορτή προς τιμή της Αρτέμιδος Καρυάτιδος.

Ο Λουκιανός (περί ορχήσεως 10) έγραψε: Οι Λακεδαιμόνιοι οι θεωρούμενοι άριστοι των Ελλήνων αφού έμαθαν να καρυατίζουν (να χορεύουν το χορό των Καρυάτιδων) από τον Πολυδεύκη και τον Κάστορα… κάνουν κάθε τι  με μουσική μέχρι τον πόλεμο με συνοδεία ρυθμού.

Όταν αργότερα στο χορό αυτό πήραν μέρος κοπέλες από άλλες πόλεις της Λακωνίας, ονομάστηκαν και αυτές Καρυάτιδες.

Οι κόρες των Καρυών έγιναν περίφημες για τον καλλιτεχνικό χορό και την αρμονική κορμοστασιά τους ώστε όλες οι αρμονικές γυναικείες μορφές στην γλυπτική τέχνη των αρχαίων χρόνων άρχισαν να ονομάζονται Καρυάτιδες. Στην αρχιτεκτονική είναι γλυπτά που έχουν γυναικεία μορφή και χρησιμεύουν είτε στη στήριξη κτηρίων αντί για κίονες είτε για διακοσμητικό στοιχείο σε πύλες, προσόψεις, γείσα, ζωφόρους και σκεπές.