Χορηγικό μνημείο Νικία, Νότια Κλιτής, Ακρόπολη, Αθήνα, Αττική

Στα δυτικά του δρόμου που οδηγεί από Ιερό του Διονύσου στην Ακρόπολη βρίσκεται ένα μεγαλοπρεπές χορηγικό μνημείο. Ο θεσμός της χορηγίας λειτουργούσε από τα τέλη του 6^ου αιώνα π.Χ. και αφορούσε εύπορους Αθηναίους, οι οποίοι αναλάμβαναν τα έξοδα της προετοιμασίας της παράστασης που συμμετείχε σε διθυραμβικούς ή δραματικούς αγώνες. Οι αγώνες διαδραματίζονταν στο θέατρο κατά τη διάρκεια της εορτής του Διονύσου που ονομάζονταν Μεγάλα ή εν άστει Διονύσια, τον μήνα Ελαφηβολιώνα (τέλος Μαρτίου – αρχές Απριλίου). Το έπαθλο του νικητή κατά τους διθυραμβικούς αγώνες παιδιών ή ανδρών ήταν ένας χάλκινος τρίποδας, ο οποίος αφιερώνονταν από τον χορηγό στο θεό Διόνυσο, κατά προτίμηση σε περίοπτη θέση κοντά στο ιερό και το θέατρο του Διονύσου.

Το μνημείο του Νικία έχει σχήμα μικρού ναού δωρικού ρυθμού, με έξι κίονες στην πρόσοψη και αετώματα στις δύο στενές πλευρές. Στο τέλος της αρχαιότητας (τον 3^ο μ.Χ. αιώνα) αποσυναρμολογήθηκε και μεγάλος αριθμός από τα αρχιτεκτονικά του μέλη μεταφέρθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή της πύλης της Ακρόπολης, που ονομάζεται από το όνομα του ανασκαφέας της πύλη Beule. Εκεί διατηρείται ακόμη η χορηγική επιγραφή χαραγμένη στους τρείς λίθους του επιστηλίου της πρόσοψης που αναφέρει τον Νικία γιό του Νικόδημου, ο οποίος κέρδισε διδάσκοντας τον χορό των παιδιών επί άρχοντος Νεαίχμου (320/319 π.Χ.).

Η στοά Ευμένους που κατασκευάστηκε 160 χρόνια αργότερα σέβεται απόλυτα τη θέση του χορηγικού μνημείου του Νικία. Στο μνημείο έχουν συγκεντρωθεί διάσπαρτα αρχιτεκτονικά μέλη που ανήκουν σε αυτό, τα οποία τοποθετήθηκαν σε σημεία που αντιστοιχούν σε θέσεις που κατείχαν στο δομικό ιστό του κτηρίου.