Ναός Αγίας Φωτεινής, Μαντίνεια, Αρκαδία

Η Αγία Φωτεινή είναι πρωτίστως ένα έργο τέχνης τόσο πρωτότυπο και τόσο μοναδικά φτιαγμένο που  δεν μπορείς να την εντάξεις σε καμία γνωστή αρχιτεκτονική. Είναι ένα έργο τέχνης που από την πρώτη ματιά καταλαβαίνεις ότι συνδυάζει στοιχεία της αρχαίας Ελλάδας και του Χριστιανικού πνεύματος. 

Είναι επίσης ένα εντυπωσιακό κτίσμα που αν το δεις ξαφνικά σίγουρα θα σταματήσεις για να το παρατηρήσεις καλύτερα. Βρίσκεται στον κάμπο της Μαντίνειας, απέναντι από τον αρχαιολογικό της χώρο, 13 χιλιόμετρα περίπου από την Τρίπολη.

Δημιούργημα του Κώστα Παπαθεοδώρου που εκτός από αρχιτέκτονας, ζωγράφος και αγιογράφος δούλεψε και σαν εργάτης στην κατασκευή του ναού. Αξίζει να σημειωθεί ότι όταν ανέλαβε το έργο παραιτήθηκε από το υπουργείο πολιτισμού μόνο και μόνο για να δοθεί αποκλειστικά και απερίσπαστα στην ανέγερση του.  

Ο Κώστας Παπαθεοδώρου, μαθητής του Πικιώνη είδε την ανάθεση αυτού του ναού σαν έργο ζωής. Έτσι, εγκαταστάθηκε για έξι μήνες σε ένα αντίσκηνο κοντά στο χώρο της ανέγερσης του δουλεύοντας ακατάπαυστα και αναζητώντας συνεχώς το ιδανικό δομικό κομμάτι για κάθε σημείο του ναού. Η τελική επεξεργασία κάθε υλικού γίνονταν από το ίδιο και η τοποθέτηση του με τη βοήθεια ντόπιων εργατών. 

Η ανέγερση του ναού ξεκίνησε το 1970 και το εξωτερικό του τελείωσε το 1973. Το 1974 ολοκληρώθηκε το τέμπλο του ναού και το 1975 τα ψηφιδωτά πατώματα. Το 1976 στον ίδιο χώρο με την εκκλησία κατασκευάστηκε το ¨Ηρώον¨ προς τιμήν των κατοίκων της περιοχής που αγωνίστηκαν για την πατρίδα και το 1976 ολοκληρώθηκε το ¨Φρέαρ του Ιακώβ¨ που συμβολίζει τη συνάντηση του Ιησού με την Σαμαρείτιδα.

Αριστούργημα ή έκτρωμα; Ο απόψεις είναι διαφορετικές. Κατά τα λεγόμενα του αρχιτέκτονα, όσοι έχουν καταφέρει να ξεπεράσουν τον θρησκευτικό τους δογματισμό συμφιλιώνονται με το ναό και  κατανοούν τη λειτουργία και τη μορφή του. Κάποιοι τον θαυμάζουν και κάποιοι άλλοι τον αγνοούν ή και τον μάχονται. Μερικές  από τις αγιογραφίες του ναού αφαιρέθηκαν ή αντικαταστάθηκαν αναγκαστικά, κατά απαίτηση της επίσημης εκκλησίας. Όπως και να έχει, ο ναός είναι το απόλυτο αξιοθέατο της περιοχής και δέχεται χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο.

Αυτό που νομίζουμε ότι πραγματικά τον περιγράφει, είναι τα παρακάτω λόγια από τον δημιουργό του: “Το άνω τελείωμα του ναού μοιάζει με αέτωμα, αλλά βουλιάζει όπως τα φτωχά καλυβάκια του κάμπου της Μαντινείας. Συγχρόνως ο ναός κάμπτεται ψηλά από το βάρος των πολλών Αγίων”.